کوئل جرقه قلمی موتوربا محافظ شمع K4M - EMS:Siemens کد 99 (تکی) برند beru

ایراد و مشکلات رایج کوئل و علائم آن

همان‌طور که پیشتر بیان شد، کوئل تنها یکی از قطعات مربوط به سیستم جرقه (Ignition System) خودرو است. از این رو در این بخش تنها به ایرادها و علائم مربوط به خرابی کوئل می‌پردازیم. با این حال این علائم می‌تواند از سایر قسمت‌های سیستم جرقه نیز نشات بگیرد.

ضعیف شدن کوئل

همانند هر قطعه دیگری، کوئل خودرو نیز عمر مفیدی دارد. اگرچه بازه عمر مفید این قطعه بسیار زیاد است، اما می‌تواند در گذر زمان مستهلک و ضعیف شود. در صورت ضعیف شدن کوئل، این قطعه نمی‌تواند ولتاژ خروجی که باید را تامین کند. در نتیجه افت ولتاژ خروجی (مثلا از 30 به 20 هزار ولت)، پیشرانه دچار تنبلی، عدم احتراق و خام‌سوزی (مخصوصا در دورهای بالا)، ریپ زدن و افت عملکرد می‌شود.

برای تست می‌توان یک شمع را بر سر یکی از وایرها به بدنه خودرو اتصال داد و سپس استارت زد تا نوع جرقه را با چشم دید. جرقه قدرتمند و سالم باید به رنگ آبی یخی، ضخیم و بسیار پرصدا باشد. کویل ضعیف معمولا جرقه نازک، مایل به رنگ قرمز یا نارنجی تولید می‌کند و صدای ضعیفی به همراه دارد. همچنین پیشرانه‌ای که از ضعف کوئل رنج می‌برد، معمولا دارای شمع‌های دوده گرفته است که خبر از احتراق ناقص می‌دهد.

سوختن کوئل

کویل ضعیف می‌تواند تا سالیان دراز هرچند با عیب و ایراد کار کند. اما سوختن کوئل خودرو که معمولا به ناگه اتفاق می‌افتد، می‌تواند با ریپ زدن و لرزه شدید پیشرانه، بد روشن شدن یا روشن نشدن موتور خودرو همراه شود.

آزمایش مشابه که پیش‌تر عنوان شد می‌تواند سوختن کویل ماشین را برملا کند. به این ترتیب که در صورت اتصال شمع به وایر و برقراری اتصال بدنه، شمع خودرو به هنگام استارت زدن هیچ جرقه‌ای تولید نمی‌کند. همین آزمون در خودروهای دارای چند کوئل (کوئل دوبل یا کویل انحصاری)، با جابه‌جا کردن کویل‌ها می‌تواند نتیجه بسیار دقیق‌تری حاصل کند.

نشت روغن از داخل کوئل

برخی از کوئل‌های تک قدیمی، درون خود دارای مقداری ذخیره روغن هستند. این روغن هم از بروز اتصال داخلی جلوگیری می‌کند و هم نقش خنک‌کننده را برعهده دارد. بروز نشتی روغن بر بدنه کویل به معنای آسیب‌دیدگی یا فرسودگی این قطعه و احتمال سوختن یا اتصال کوتاه درونی و بیرونی است. در این صورت باید کوئل خراب را با نمونه نو جایگزین کرد.

اتصال کوتاه (برق دزدی)

مجموعه ولتاژ بالای مدار جرقه‌زنی خودرو با وایرها و روکش‌های سیلیکونی ضخیم (معروف به بوت یا چکمه/Boot) پوشیده شده است تا از جهش ولتاژ الکتریکی بالا به قطعات فلزی پیرامون این سیستم جلوگیری کند.

بروز جهش الکترونی مدار سیستم جرقه‌زنی پیش از رسیدن به الکترود نوک شمع به معنای بروز پدیده برق دزدی و عدم احتراق در سیلندر متناظر است که معمولا با صدای تق‌تق بارز جرقه در محیط اطراف موتور همراه می‌شود. این مهم می‌تواند از پارگی، فرسودگی، سوختگی یا زخمی شدن روکش‌های سیلیکونی محافظ نشات بگیرد، اما در صورت سلامت بودن تمامی روکش‌های محافظ، اگر این برق دزدی بر تنه فلزی کویل ادامه یابد، احتمال وجود ایراد داخلی و خرابی درونی کوئل بیشتر است و لازم است که قطعه خراب را با نمونه نو جایگزین کرد.